WITTE HERDER BIBLIOTHEEK OF KIMBERLY’S PRIDE
Kanker bij bij de hond
Tekst Ruut Tisltra
Highlights
Ziekte en Gezondheid
Wat is kanker
Mijn
hond
heeft
kanker.
We
horen
het
steeds
vaker
en
houden
ons
hart
vast
bij
de
gedachte
dat
onze
hond
misschien
kanker
heeft
of
zal
krijgen.
Inmiddels
weten
we
dat
kanker
bij
de
hond
doodsoorzaak
nummer
één
is.
50%
van
de
oudere
honden
ontwikkelt
een
vorm
van
kanker.
Dat
is
veel
en
verontrustend.
Maar
niet
alleen
de
oudere
hond
is
vatbaar,
ook
jonge-
en
zelfs
zeer jonge honden kunnen kanker krijgen; waarvan vaak een zeer agressieve en snelgroeiende vorm.
Maar
wat
is
kanker
nu
eigenlijk?
Is
kanker
altijd
dodelijk
of
is
er
behandeling
en
misschien
zelfs
genezing
mogelijk?
Er
zijn
verschillende
vormen
van
kanker,
waarvan
de
ene
vorm
agressiever
en
dodelijker
is
dan
de
ander.
Alle
vormen
van
kanker
hebben
altijd
een
gemeenschappelijk
kenmerk,
dat
van
een
ongeremde
celgroei.
Een
ongecontroleerde
vermenigvuldiging
van
lichaamscellen
die
hun
normale
functie
hebben
verloren.
Deze
cellen
kunnen
zich
bevinden
op
één
vaste
plaats
en
een
zwelling
vormen,
een
tumor.
Er
zijn
goedaardige
tumoren
en
kwaadaardige-
dus
kankertumoren.
Het
verschil
is
dat
een
goedaardige
tumor
zich
op
één
plek
bevindt
en
daar
ook
blijft,
het
drukt
zich
tegen
organen
of
weefsel
zonder
deze
binnen
te
dringen.
Een
kwaadaardige
tumor
daarentegen
is
veel
agressiever
en
dringt
zich
verwoestend
tot
diep
in
de
omliggende
weefsels
en
organen
om
zich
te
verspreiden
via
de
bloedvaten
naar
andere
delen
van
het
lichaam.
Is
er
sprake
van
bloedkanker, dan zweven de kankercellen door de bloedvaten van het hele lichaam maar vormen geen tumoren.
De
gevolgen
voor
het
lichaam
en
de
mogelijkheid
van
behandeling
hangt
van
een
aantal
factoren
af.
Het
belangrijkste
is
uit
wat
voor
soort
cel
een
tumor
voortkomt
en
wat
voor
type
tumor
het
betreft.
Dat
is
bepalend
voor
de
verdere
eigenschappen
zoals
de
groeisnelheid
en
de
mate
waarin
de
tumor
zich
zal
uitzaaien
en
mede
bepalend
voor
een
kans
op
behandeling,
het
type
behandeling,
een
langere
levensduur
na
behandeling
en
eventueel
genezing
van
de
hond.
Sommige
tumoren
laten
zich
nu
eenmaal
makkelijker
behandelen
dan
andere.
De
meest
gebruikelijke
behandelmethoden
bij
de
hond
zijn
chirurgie,
chemotherapie, bestraling en immunotherapie.
Wat zijn de symptomen van kanker
De
symptomen
van
kanker
zijn
zeer
uiteenlopend,
gezien
de
complexiteit
van
de
ziekte
en
de
diverse
vormen
van
kanker.
Hieronder
een
aantal
van
de
meest
voorkomende
symptomen.
Mocht
u
bij
uw
hond
één
van
deze
symptomen
waarnemen
dan
is
het
zaak
om
niet
onmiddellijk
in
de
stress
te
schieten
en
te
denken:
oh
jee…
mijn
hond
heeft
kanker.
Wat
wel
verstandig
is,
is
om
met
de
hond
naar
de
dierenarts
te
gaan
voor
onderzoek.
Immers,
een
vroegtijdige
diagnose
is
een
belangrijke
factor
voor een succesvolle behandeling en geeft de meeste kans op een eventueel herstel.
-
Abnormale zwellingen die niet verdwijnen, maar zelfs groeien
-
Wonden die niet willen genezen
-
Een snel groeiende (dik wordende) buik
-
Gewichtsverlies
-
Abnormaal veel eetlust of juist een slechte eetlust
-
Bloeding of afscheiding uit een lichaamsopening
-
De hond stinkt of geeft een slechte geur af
-
De hond neemt minder beweging, staat moeizaam op, stijfheid
-
Verlies van uithoudingsvermogen, constant mank lopen zonder aanwijsbare reden
-
Moeite met ademen, veel hijgen in ruste, hoesten en/of niezen
-
Moeite met plassen en/of poepen
Het
komt
regelmatig
voor
dat
de
symptomen
er
wel
zijn,
maar
niet
of
nauwelijks
waargenomen
(kunnen)
worden.
De
hond
is
al
een
dagje
ouder
en
heeft
niet
zoveel
uithoudingsvermogen
meer,
logisch
dat
hij
meer
slaapt.
Hij
heeft
wat
last
van
zijn
heupen
of
rug
dus
staat
moeizamer
op
en
is
wat
stram
en
stijf
geworden.
De
hond
was
aan
de
dikke
kant
en
is
op
dieet
gezet,
hoera
het
dieet
slaat
aan,
de
hond
heeft
een
goed
gewichtsverlies.
Het
is
niet
zo
moeilijk
om
in
dit
bos
dan
de
kankerboom
niet
te
ontdekken
en
als
symptoom
waar
te
nemen.
Helaas
maakt
dat
ook,
dat
bij
veel
honden
kanker
pas
in
een
zeer
laat
stadium
ontdekt
wordt
en
een
gedegen
behandeling
niet
altijd
meer
haalbare
kaart
is.
Vaak
sterft
de
hond
binnen
3
maanden
na
het
ontdekken
van
de
kankertumoren
en
kan
een
behandeling
slechts
gericht
worden
op
pijnbestrijding
om
nog
enigszins
zinvol te zijn.
De diverse oorzaken van kanker zijn:
-
Genetische
afwijkingen
als
gevolg
van
mutaties
in
het
DNA.
Je
kunt
dan
denken
aan
een
verhoogde
gevoeligheid
voor
bepaalde
typen
van
tumoren
bij
een
bepaald
ras.
Bijvoorbeeld
bij
de
Witte
Herder
komt
met
regelmaat
hemangiosarcoma
(milttumor) voor, ook lijkt ons ras gevoelig voor het ontwikkelen van darmkanker.
-
Chemische
stoffen
die
het
DNA
kunnen
beschadigen,
zoals
gifstoffen
in
het
milieu,
onkruidbestrijding
etc.
of
bepaalde
voedingsingrediënten in hondenbrokken. Houdbaarheidsstoffen en/of kleurstoffen e.d.
-
Hormonen,
die
een
rol
kunnen
spelen
bij
de
ontwikkeling
van
tumoren
aan
geslachtsorganen
en
prostaat,
de
melkklieren,
de
baarmoeder,
de
schildklier
en
ook
botten.
Melkkliertumoren
zijn
bij
de
teef
de
meest
voorkomende
kankergroep
en
een
belangrijke
doodsoorzaak
op
latere
leeftijd.
Ook
anti-
loopsheid
middelen
(synthetische
progestagenen)
of
chemische
castratie
van de reu verhogen het risico op het verkrijgen van kwaadaardige tumorvorming.
-
Ioniserende
straling,
zoals
gamma
of
röntgenstraling,
of
radioactieve
straling.
Ook
Ultraviolette
straling
kan
bepaalde
huidtumoren tot gevolg hebben
-
Direct
contact
met
verschillende
vreemde
stoffen;
te
denken
valt
aan
inentingen
met
bepaalde
vaccins
of
medicijnen,
vreemde
lichaam-reacties
door
materiaal
dat
in
het
lichaam
achterblijft,
zoals
platen
of
schroeven
bij
breuken
of
stukjes
hout
na
trauma.
Er
kan
een
uitgebreide
ontstekingsreactie
ontstaan
ten
gevolge
van
de
specifieke
stoffen
welke
kan
leiden
tot
bepaalde typen tumoren.
De meest voorkomende vormen van kanker bij de hond
Huidkanker
is
de
meest
voorkomende
vorm
van
kanker
bij
de
hond.
Gelukkig
is
huidkanker
vaak
een
goedaardige
vorm
die
over
het
algemeen
goed
en
snel
te
genezen
is.
Vaak
zijn
de
gezwellen
op
de
huid
en/of
wratten
operatief
goed
te
verwijderen
en komen in de meeste gevallen ook niet meer terug.
Een
lymfoom
daarentegen
is
de
meest
voorkomende
kwaadaardige
vorm
van
kanker
bij
honden.
Lymfomen
zijn
kwaadaardige
gezwellen
in
de
lymfeknopen
en
andere
organen
zoals
milt
en
lever.
Ook
het
lymfevatenstelsel
en
zelfs
de
mondholte
kan
aangetast
worden,
zoals
ook
de
neusholte
en
de
wang,
waarbij
de
tumor
richting
hersenen
kan
gaan.
Bij
de
teefjes
komen
borsttumoren het meeste voor en bij reuen is het de prostaat die gevoelig is.
Diagnose stelling
Om
een
juiste
diagnose
te
stellen
zal
de
dierenarts
verschillende
tests
verrichten.
Als
eerste
zal
hij
de
hond
aftasten
op
bultjes,
verdikkingen
of
kuiltjes.
Als
hij
tumorweefsel
kan
voelen
zal
hij
monsters
nemen
van
het
tumorweefsel
met
behulp
van
een
dunne
naald
of
door
het
wegnemen
van
een
gedeelte
van
de
tumor
(biopsie
-
onder
narcose).
Dit
gebeurt
met
name
bij
tumoren
in
het
spijsverteringskanaal
of
de
urinewegen
door
middel
van
endoscopie.
Dit
monster
wordt
naar
de
patholoog
gestuurd
voor
microscopisch
onderzoek.
Ook
zal
hij
bloedmonsters
nemen
om
de
bloedcellen
te
onderzoeken
en
te
kijken
of
en
in
hoeverre
er
stoffen
aanwezig
zijn
die
het
gevolg
kunnen
zijn
van
weefselbeschadiging,
veroorzaakt
door
kanker.
Daarnaast
kan
röntgenfotografie
en
echografie
worden
gebruikt
voor
het
stellen
van
een
diagnose.
Allereerst
wil
de
arts
weten
met
wat
voor
type
tumor
hij
te
maken
heeft,
de
grootte
van
het
gezwel
en
of
deze
is
afgegrensd
van
de
omgeving.
Hoe
diep
zit
de
tumor
en
is
er
sprake
van
uitzaaiingen
naar
andere
delen
of
organen
in
het
lichaam.
Uitzaaiingen
(metastasen)
zeggen
iets
over
de
kwaadaardigheid
van
de
kanker
en
ook
over
het
type
behandeling
dat
het
beste
aansluit
op
die
specifieke
vorm
van
kanker.
Behandelen of niet?
Als
eerste
kijken
we
dan
naar
de
kansen,
de
algehele
conditie
van
de
hond
en
zeer
zeker
ook
de
leeftijd,
waarbij
je
soms
moet
bedenken
dat
zeker
een
oude
hond
niet
behandelen
een
stuk
barmhartiger
kan
zijn
voor
de
hond.
Dat
is
een
vraag
die
sterk
individueel
is
en
bij
elke
hond
en
ieder
mens
verschillend
zal
zijn.
Niemand
kan
u
vertellen
wat
het
beste
is,
dat
kunt
u
slechts
zelf
bepalen
aan
de
hand
van
de
kansen
en
goede
voorlichting
daarover
die
u
van
uw
dierenarts
krijgt
(behoort
te
krijgen).
Daarnaast
zijn
er
de
kosten
van
de
behandeling
die
behoorlijk
kunnen
oplopen
en
de
vraag
is
of
u
dat
kunt
bekostigen,
zeker
als
de
hond
niet
verzekerd
is.
Dat
in
acht
nemend
is
het
aan
u
wat
u
er
mee
doet
en
waar
u
voor
kiest
en
deze
keuze
is
ontstellend
moeilijk.
Soms
moet
er
zelfs
besloten
worden
om
niet
alleen
niet
te
behandelen,
een
enkele
keer
is
het
onontkoombaar
om
de
hond
geen
verdere
lijdensweg
te
geven
en
uiteindelijk
te
euthanaseren,
wat
zeker
bij
een
jonge
hond
uitermate dramatisch en ingrijpend is voor de eigenaar.
Behandelingsmethodes
-
Chirurgie
is
de
meest
gebruikte
en
snelste
methode
om
een
tumor
weg
te
nemen.
Bij
enkele
vormen
van
kanker
kan
het
orgaan
in
zijn
geheel
worden
weggenomen
zonder
dat
de
hond
hinder
of
problemen
krijgt;
bijvoorbeeld
bij
tumoren
in
de
milt
of
van
de
testikels.
Als
dit
niet
mogelijk
is
wordt
er
een
gedeelte
van
de
tumor
verwijderd
zodat
de
hond
nog
een
periode
een
redelijk
goed
leven
kan
hebben
zonder
al
te
veel
hinder
van
de
overgebleven
resten
van
het
kankergezwel.
Na
het
operatief
verwijderen van de tumor kan aansluitend hierop naar een ander type nabehandeling gekeken worden.
-
Chemotherapie
ofwel
cel
remming;
via
een
infuus
rechtstreeks
in
de
bloedbaan
worden
er
bepaalde
chemische
stoffen
of
combinaties
van
bepaalde
stoffen
ingespoten
die
de
vooral
snel
delende
cellen
doden.
Ook
gezonde
delen
zoals
beenmerg,
darmen
en
andere
organen
worden
hierdoor
aangetast,
dus
de
conditie
van
de
hond
moet
goed
zijn
om
dit
te
kunnen
verdragen.
Mensen
die
in
de
omgeving
van
de
hond
verkeren
moeten
hier
voorzichtig
mee
om
gaan
omdat
direct
contact
met
deze stoffen ook hun gezondheid ernstig kan schaden.
- Prednison ofwel hormonaal: Bijnierschorshormonen of corticosteroïden remmen met name in combinatie met andere
middelen de groei en ze verminderen de ontstekingsreactie rondom de tumor.
- Bestraling als enige of als aanvullende behandeling is goed mogelijk voor diverse tumoren.
- Bevriezing of afkoeling door vloeibare stikstof (Cryotherapie): kleine huidprocessen, zoals wratten, worden bevroren en
gedood. Helaas kunnen ook de gezonde omgevingscellen aangetast worden.
Daarnaast zijn er tal van andere invalshoeken voor het behandelen van kanker, waaronder immuuntherapieën, waarbij
specifieke antistoffen gebruikt worden tegen tumorantigeen.
Kortom er zijn goede mogelijkheden om veel typen kanker te behandelen, meestal om de hond een zo normaal mogelijk leven
te laten leiden zolang hij behandeld wordt en/of leven verlengend, doch ook om definitief te genezen.
Kankercachexie
Tot slot
Kanker
is
een
rotziekte,
een
plaag
die
veel
verdriet
en
pijn
brengt.
Of
het
van
onze
tijd
is?
Gedeeltelijk
waarschijnlijk
wel
gezien
onze
levensstijl
en
de
vervuiling
van
de
aarde
en
het
voedsel.
Aan
de
andere
kant
heeft
het
misschien
altijd
bestaan
maar
wisten
we
het
niet
omdat
de
mogelijkheid
tot
diagnose
nog
niet
aanwezig,
of
slechts
zeer
gering
was,
zeker
bij
onze
viervoeters.
De
behandeling
is
een
kwestie
van
mogelijkheden
en
van
keuze,
een
moeilijke
keuze
die
niet
overhaast
genomen
kan
worden,
zodat
u
uw
hond
het
beste
kunt
geven
gezien
de
miserabele
omstandigheden
en
die
u
rust
kan
geven
met
de
gedachte
het
beste gedaan te hebben voor de hond en voor u.
Geraadpleegde literatuur
Onze Hond 2004: Tumoren bij de hond van Maarten Kappen.
Samenwerkende Diergeneeskundige Kankercentra.
Dierenkliniek de Ottenhorst Terneuzen.
Stichting Ficca.
Honden encyclopedie.
Diverse andere websites.
Een plaag van onze tijd?
Tegenwoordig
is
kanker
bij
de
hond
in
vele
gevallen
leven
rekkend
te
behandelen
en
in
enkele
gevallen
zelfs
te
genezen.
In
veel
gevallen
kan
de
groei
van
het
kankerweefsel
vertraagd/geremd
worden
voor
enige
tijd.
Bijvoorbeeld:
een
hond
met
een
lymfoom
die
niet
behandeld
wordt
heeft
nog
een
levensduur
van
1
a
2
maanden.
Dezelfde
hond
die
wel
behandeld
wordt
kan
een
levensduur
van
gemiddeld
200
dagen
krijgen.
Daar
bestaan
verschillende
behandelmethodes
voor,
waarvan
sommigen
pijnlijk,
ziekmakend
en
stressvol
zijn
voor
de
hond.De
vraag
is;
is
het
zinvol
en
wat
willen
we
ermee
bereiken.
Is
de
hond
ermee
gebaat,
kan
hij
nog
een
tijd
een
hond
waardig
bestaan
leiden
of
wordt
het
een
lijdensweg
die
slechts
de
baas
behaagt
omdat
hij
de
hond
niet
kan
missen.
This website was first launched in 1998 - If you have questions about the site or corrections, please mail the webmaster
© Pride Webdesign 2016
Een
tumor
gebruikt
glucose
als
energiebron,
maar
ook
de
hond
gebruikt
glucose
als
energiebron.
Omdat
de
tumor
veel
van
deze
energiebron
verbruikt
moet
de
hond
meer
lactaat
omzetten
in
glucose.
Dit
kost
de
hond
veel
van
zijn
energiereserves.
Ook
zetten
de
kankercellen
aminozuren
(de
bouwstenen
van
eiwitten)
om
in
glucose.
De
hond
verliest
dus
erg
veel
eiwitten
aan
de
tumor,
wat
kan
leiden
tot
afname
van
de
spiermassa
en
ook
het
immuniteitssysteem
kan
aantasten,
gezien
antistoffen
uit
eiwitten
bestaan.
Dit
leidt
uiteindelijk
tot
langdurige
schommelingen
in
het
metabolisme
van
de
hond.
Deze
schommelingen,
maar
ook
onaangepaste
voeding
en
bijwerkingen
van
de
behandeling,
zoals
misselijkheid
en
aantasting
van
gezonde
weefsels,
kunnen
leiden
tot
kankercachexie.
Kankercachexie
is
een
extreme
vorm
van
verhongering,
de
hond
verliest
zijn
vetreserves
en
spiermassa
en
lijkt
uitgemergeld.
Deze
honden
voelen
zich
echt
ziek
en
de
kwaliteit
van
het
leven
is
sterk
verminderd.
Daarnaast
reageren
ze
minder
goed
op
de
behandeling
en
is
de
levensduur
sterk
gedaald
ten
aanzien
van
de
behandelde
honden
met
een
gelijkwaardige
vorm
van
kanker,
maar
die
geen
kankercachexie
ontwikkelen.
De
hond
zal
extra
vetten
moeten
krijgen
om
niet
op
termijn
al
zijn
weerstand
kwijt
te
raken.
Ook
al
is
de
kanker
met
succes
verwijderd
en
is
er
in
principe
geen
sprake
meer
van
kanker,
storingen
in
het
metabolisme
van
de
hond blijven altijd bestaan.
Sterk vermagerd en blind ten gevolge van kankercachexie